De zon scheen altijd. De nieuwe woonblokken, neergezet in strakke stramienen, wierpen scherpe schaduwen op de pas beklinkerde en daardoor nog zanderige straten. De Grote Weg liep eindeloos door naar het westen, aan de horizon tekende zich het silhouet af van een kerk met zijn klokkentoren. Links aan de overkant van de weg stond een laag gebouw dat onderdak bood aan drie winkeltjes. In de middelste zat een bakker die ’s zomers straaljagerijsjes verkocht, er was een kleine supermarkt ‘de Sperwer’ en een groenteman. Ik mocht de weg, de Van Boshuizenstraat, onder geen beding alleen oversteken. Natuurlijk heb ik dat meer dan eens wel gedaan, en menigmaal ging het bijna mis. Was er toen al een zebrapad? Nee. En ook geen bomen, geen mooie rozenstruiken zoals nu.

Rechts, waar de beide woonblokken van Zuidewijn elkaar raakten, zat het sigarenmagazijn annex postagentschap met verkoop van speelgoed van de familie Den Drijver. Het was een vreemde winkel want hij bestond uit drie verschillende ruimtes, die weliswaar met elkaar waren verbonden – de tussendeuren waren verwijderd - maar geen eenheid vormden. Als je linksaf sloeg kwam je in het gedeelte waar speelgoed stond uitgestald. Mijn eerste Barbiepop is daarvan afkomstig. Het was een imitatie, met witblond haar en een vriendelijker uitdrukking dan de originele uitvoeringen, zoals mijn buurmeisjes die hadden, en die zwaar be-eyelinerd met nuffige blik hun eigenaressen monsterden.

Achter Zuidewijn begon het Landje. Een zanderige vlakte met stukken rioleringsbuis, onderdelen van een hijskraan, hier en daar een heuveltje van bijeengeharkte asfaltklompen, en bosjes. Uit smalle buizen sijpelde een lichtbruine vloeistof en een typische putlucht kwam daarbij vrij. Volwassenen bestempelden dit gebied ongetwijfeld als troosteloos, maar de buurtkinderen waaronder ikzelf waren gelukkig in dit speelparadijs. Voor zolang het duurde was dit Landje stukken spannender dan de officiële speelplaats in ons blok, die een zandbak en glanzende klimrekken had.

Aan de rand van het terrein stond de kerk, een houten gebouwtje dat ik eens bezocht in het kielzog van mijn katholieke buurmeisjes. Doodsbenauwd was ik dat de priester zou zien dat ik niet gelovig was en mij naar buiten zou sturen, dus vouwde ik mijn handen tijdens het gebed en deed ik mijn ogen stijf dicht.

Mijn moeder liet mij op een dag achter, ja zo voelde het, bij toen nog een noodgebouw, met metalen rijplaten voor de deur, waar later kleuterschool De Bijenkorf zou verrijzen. Een scherpe herinnering, ik kreeg een groenig vel papier voor mijn neus en wat wasco-krijtjes, tekenen maar! Na één dikke haal met het vettige rode krijt kwamen de tranen. Ik denk dat ik toen meteen terug naar huis mocht.

Altijd heigeluiden, doffe dreunen met een metalen nagalm. Ook laag overscherende vliegtuigen. Meermaals droomde ik dat het misging, dat een toestel plotseling uit de lucht viel en wij allen een veilig heenkomen moesten zoeken. Op 7 november 1972 ging het werkelijk bijna mis. Een Tsjechisch toestel vloog te laag aan, trok op tijd weer op maar joeg de medewerkers op de bovenste verdieping van een kantoor in Kronenburg de stuipen op het lijf: die zagen de neus van het vliegtuig recht op zich afkomen. Het was het gesprek van de dag. Het incident werd later in de kranten gesust: er was geen sprake geweest van acuut gevaar – maar de getuigen wisten wel beter.

Ook de noodlottige val van een parachutist had letterlijk en figuurlijk veel impact. Dit gebeurde in 1982 bij de Europaboulevard.

Onderweg naar de Europaschool, aan Hellenburg, liepen we langs de dijk, de terugweg ging meestal óver de dijk – dan maakte het immers niet meer uit of je kleren en schoenen netjes bleven. Bovenop de klomp zand, klei en gras had je een geweldig uit- en overzicht. We deden wedstrijdjes wie het eerste boven was. En niets zo leuk om van de dijk af te hollen; je kreeg er het gevoel van dat je lijf er eerder wilde zijn dan je benen. Het zand knarste in je schoenen en kousen.

Bovenop waren geheimzinnige kuilen waarin de oudere jongens uit de buurt ’s avonds fikkies stookten. De volgende dag kon je de schroeigeur nog ruiken.

’s Winters was de helling perfect om je met je slee van af te storten. Dat ging niet altijd goed; in een overmoedige bui was ik op mijn buik de helling afgesneld en daarbij over de kop geslagen. Het scherpe mes van de slee had zich daarbij in mijn hand geboord. Met een kapotte want en hevig bloedend ging ik jammerend huiswaarts. Ik heb nog een litteken als aandenken.

Wie weet nog dat er een noodwinkel was tegenover de Europaschool, tegen de dijk aangeplakt, waar nu het NH Hotel staat? In het Stadsarchief is er een foto van te vinden, daarbij valt ook op dat hoogte van de dijk, in mijn herinnering behoorlijk, best meeviel.

Eind jaren ’60 werd het rijtje winkels aan de Van Boshuizenstraat uitgebreid, met op de hoek van Nederhoven de Prijsslag (Jac. Hermans), waar je via een steile trap in een kelder terechtkwam waar de winkelkarretjes klaarstonden. Een lift was er niet, dus het winkelend publiek tilde al zwoegend en wel zijn boodschappen naar maaiveldniveau. En wie kent nog Maison Kiebêrt, een heerlijke banketbakker. Happy Garden zal de meeste bewoners zeker nog wel iets zeggen. Een ongekend luxueuze inrichting, en prima eten, maar altijd veel te veel.

Het eerdervermelde sigarenmagazijn van Den Drijver verhuisde in die periode naar het nieuwgebouwde kleine winkelcentrumpje tussen Henkenshage en de Van Heenvlietlaan en kreeg de deftige naam Speelgoedcorner “Michael”, vernoemd naar een zoon. Ertegenover een heuse supermarkt, de Centra. Midden jaren ’70 deed een bus met Amerikaanse toeristen dit filiaal eens aan, de groente en het fruit werden onbekommerd bepoteld tot verbazing van de cliëntèle, en de supermarkteigenaar.

Ook werd het Gelderlandplein in die jaren geopend. Suyver & Roosen, de platenwinkel, Daamen en Koevoets voor delicatessen. Bongo met zijn exotische waren en wierookgeuren. Bakker Verdooner. Mardy Kindermode, schreeuwend duur.

Waar nu de Jumbo op de Buitenveldertselaan huist, was ooit De Gruyter. Wie kent nog het abstracte blauw/zwart/witte mozaïek (van de Amsterdamse kunstenaar Perdok, pseudoniem van Henk Schellevis) dat inmiddels helaas aan het oog is onttrokken, of definitief verdwenen, na de zoveelste verbouwing. En Jolina Bloemiste! Wat was dat een mooie en vooruitstrevende winkel. Mevrouw De Haan’s tweelingzoons hadden een zaak op het Gelderlandplein die minstens zo fraai was.

Janine van der Sluis - november 2020

Hieronder vind u de Buitenveldert support gids, een onderdeel van de Wijkkrant Buitenveldert die gemaakt is door vier studenten uit Buitenveldert. Klik op onderstaande link of op de afbeelding om de gids te lezen of te downloaden.
Klik hier om de support gids te bekijken of te downloaden »